Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego Warszawa Oddział Piaseczno zaprasza na zwiedzanie wystawy Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku. pt:
Plebiscyt 1920 roku
Walka o polskość Warmii, Mazur i Powiśla
Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu, którego właśnie obchodzimy 100 rocznicę, jest nierozerwalnie związany z odzyskaniem niepodległości przez Polskę 11 listopada 1918 roku. W czasie, gdy Gniew powrócił już do Polski, na prawym brzegu Wisły trwała jeszcze walka o niepodległość. Traktat wersalski z 1919 roku nie przyznawał Polsce obszarów Warmii, Mazur i Powiśla, pozostawiając decyzję o ich państwowości zamieszkałej tam ludności. W plebiscycie ludność miała zdecydować o przyłączeniu tych ziem do nowo powstałego państwa polskiego lub o pozostawieniu ich w granicach Prus Wschodnich i Prus Zachodnich. Datę plebiscytu wyznaczono na 11 lipca 1920 roku, a przeprowadzenie nadzorowały komisje alianckie, których siedzibami były Kwidzyn i Olsztyn.
Polską akcję wyborczą kierował Mazurski Komitet Plebiscytowy, Warmiński Komitet Plebiscytowy oraz Mazurski Związek Ludowy. Na Powiślu szczególnie dla sprawy zasłużyli się m. innymi: Walenty Baniecki, Augustyn i Alojzy Czyżewscy, Andrzej i Bolesław Napiontkowie, Ignacy Niklas, Stefania Pobrynówna, Tadeusz Tollik , Anastazy Wygocki. Wyniki plebiscytu były dla Polski druzgocące. W rezultacie plebiscytu na Powiślu przyłączono do Polski: Małe Pólko, Nowe Lignowy, Kramrowo, Bursztych i Janowo. Do Polski również ze względów gospodarczych przyłączono port rzeczny w Korzeniewie oraz przyczółek mostowy w Opaleniu. O prawobrzeżnej enklawie zaczęto mówić „Mała Polska”. Nazwa miała uzasadnienie polityczne, a przez 19 lat trwała „Mała Polska” jako przyczółek polskiej sprawy i żywy symbol prawowitej przynależności tych ziem. „Mała Polska” była przez Niemców uznana za dużą porażkę i wzięli oni za to odwet w 1939 roku. Na podstawie wcześniej przygotowanych list aresztowano we wrześniu 1939 roku 13 mieszkańców Janowa. Zamordowani oni zostali w lesie Szpęgawskim. Maksymiliana Tiedkego, wieloletniego woźnego w urzędzie gminy, przewieziono do Berlina i skazano na śmierć przez ścięcie toporem. Wyrok wykonano w 1942 roku. Po jego zamordowaniu w Janowie wisiały plakaty informujące o tej egzekucji, mające zastraszyć pozostałych Polaków. Na Augustyna Czyżewskiego wydano wyrok już w kilka dni po plebiscycie. Niemcy aresztowali go w listopadzie 1939 roku. Po bestialskim śledztwie został rozstrzelany 22 marca 1942 roku, w lesie niedaleko obozu w Stutthofie. Rozstrzelano również Władysława Wysockiego, ostatniego kierownika szkoły w Janowie oraz Jana Hintza, byłego nauczyciela szkoły w Janowie.
Do ekspozycji IPN dołączono eksponaty muzealne: dokumenty, fotografie, malarstwo związane z historią walki o polskość mieszkańców Janowa, rodziny Tollików, Augustyna Czyżewskiego czy Jana Hinza.
Wystawa będzie czynna do 30.11.2020 w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego Oddział Piaseczno.
Dr Janusz Gmitruk
Dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
uprzejmie zaprasza
na zwiedzanie on-line poplenerowej wystawy pt.
BITWA WARSZAWSKA W OBRAZACH
Zwiedzanie będzie możliwe od 23 czerwca br. godz. 12:00 drogą on-line na stronie internetowej: www.mhprl.pl oraz muzealnych kanałach social media
Zapraszamy do wirtualnego zwiedzania wystawy poświęconej postaci Fryderyka Chopina:
Wirtualna wystawa malarska pt. Fryderyk Chopin i jego czasy we współczesnym malarstwie polskim
(do uruchomienia zwiedzania potrzebna jest aktualna wersja programu Adobe Flash Player)
Zapraszamy do wirtualnego zwiedzania wystawy o Karolu Lewakowskim pod poniższym linkiem:
Wirtualna wystawa o Karolu Lewakowskim
(do uruchomienia zwiedzania potrzebna jest aktualna wersja programu Adobe Flash Player)
Zapraszamy do wirtualnego zwiedzania wystawy o batalionach Chłopskich pod poniższym linkiem:
Wirtualna wystawa o Batalionach Chłopskich
(do uruchomienia zwiedzania potrzebna jest aktualna wersja programu Adobe Flash Player)
Wystawa Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego pt. WIEJSKI ŚWIAT DAWNYCH LAT.
Przed stu laty ludność wiejska stanowiła około 3/4 ogółu społeczeństwa II Rzeczypospolitej. Nic więc dziwnego, że dziś Polacy w zdecydowanej większości – w drugim, trzecim lub czwartym pokoleniu – wywodzą się z warstwy chłopskiej. Takie są ich korzenie bez względu na to, czy o tym pamiętają, czy zapomnieli lub nie chcą pamiętać; czy chlubią się tym, czy też tego wstydzą.
Wystawa przywołuje dawne krajobrazy i klimaty polskiej wsi XIX i XX wieku – wspomnienie minionego świata, który dziś w dawnym kształcie już nie istnieje. Obrazowo prezentuje ówczesne wiejskie życie codzienne i pracę. Przybliża je współczesnym poprzez stare fotografie, malarstwo, dokumenty przeszłości, przedmioty kultury materialnej.
Prezentowane materiały ilustracyjne pochodzą ze zbiorów Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Zakładu Historii Ruchu Ludowego oraz osób prywatnych.
Wystawę można zwiedzać od poniedziałku do piątku w godz. 8:30 – 15:30 w siedzibie Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, al. Wilanowska 204 w Warszawie.
Serdecznie zapraszamy!