20 lat Konstytucji RP

Opis

Warszawa 2017, s. 128.

Uchwalona 2 kwietnia 1997 roku Konstytucja III RP była ukoronowaniem okresu dynamicznej transformacji ustrojowej kraju. Doświadczenie jej twórców i wykorzystanie całego dorobku praktyki ustrojowej z lat 1989-1997 sprawiły, że nowo przyjęta ustawa zasadnicza stała się autentycznym fundamentem działania państwa.

Konstytucja ta jest jedną z najobszerniejszych, jednolitych konstytucji europejskich. Składa się z 243 artykułów podzielonych na 13 rozdziałów. Preambuła, czyli uroczysty wstęp, odwołuje się do polskiej historii, wartości prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna; zawiera formułę odwołania się do Boga (Invocatio Dei); mówi o innych źródłach, z których mogą być czerpane owe wartości. Preambuła jest wiążącym prawnie i politycznie składnikiem konstytucji, wyznacznikiem interpretacji jej treści, ale i wskazówką dla kształtowania politycznej i moralnej podstawy porządku prawnego Rzeczypospolitej.

Polskie elity polityczne wybrały wariant tworzenia modelu ładu demokratycznego, będącego syntezą krajowych tradycji i uniwersalnych zasad demokratycznych. Konstytucja RP z kwietnia 1997 roku jest źródłem prawa dla fundamentalnych zasad ustroju III Rzeczpospolitej, do których zaliczamy: zasadę demokratycznego państwa prawnego, sprawiedliwości społecznej, zwierzchnictwa narodu, unitarnej formy państwa, trójpodziału władzy, pluralizmu, subsydiarności. Cechą wszystkich konstytucji demokratycznych państw europejskich jest ich legitymizm. Tym samym Konstytucja RP z 1997 roku wpisuje się w standardy demokratycznego konstytucjonalizmu europejskiego.

Przed dwudziestu laty patrzono w przyszłość z nadzieją, że doświadczenia przeszłości, w której łamano praworządność konstytucyjną, już nigdy się nie powtórzą.

***

Publikacja zawiera wystąpienia uczestników spotkania, które odbyło się 8 kwietnia 2017 roku w Sali Kolumnowej Sejmu RP w ramach obchodów 20. rocznicy uchwalenia Konstytucji. Wzięli w nim udział posłowie i senatorowie – członkowie Zgromadzenia Narodowego z 2 kwietnia 1997 roku. Wydawnictwo uzupełnia przedruk pełnego tekstu obowiązującej ustawy konstytucyjnej.