O Polskę i prawdziwą demokrację Wincenty Witos i Włodzimierz Tetmajer

Opis

Warszawa 2023, s.42.

Spis treści

Słowo wstępne

dr Janusz Gmitruk, Wincenty Witos w kraju i na emigracji

dr Tadeusz Skoczek, Włodzimierz Tetmajer i Wincenty Witos. Początek drogi do niepodległej Polski

Słowo wstępne

Marzenie o odzyskaniu niepodległości przez Polskę na trwałe wpisało się w historię powstania ruchu ludowego. Działania ludowców zmierzające  do uobywatelnienia chłopów, budząc w nich poczucie polskości i patriotyzm były nową formułą walki o niepodległość Polski. Galicja przekształcała się w Polski Piemont, który tradycją wolnościową promieniał na pozostałe zabory. Po wybuchu w sierpniu 1914 roku Wielkiej Wojny, w którą przeciw siebie zaangażowane były państwa zaborcze, rysowała się nadzieja, że wraz z jej zakończeniem nastąpią zmiany geopolityczne w Europie. Ludowi parlamentarzyści do Sejmu Krajowego we Lwowie i Rady Państwa w Wiedniu stali się siłą napędową działań niepodległościowych. Wzmożoną aktywność wykazywało zwłaszcza Polskie Stronnictwo Ludowe ,,Piast,, . Jego czołowi przywódcy: Wincenty Witos, Władysław Długosz i Włodzimierz Tetmajer, na zaproszenie Polskiego Komitetu Ratunkowego wyjechali 23 lutego 1915 roku do Szwajcarii. Celem ich podróży było przeprowadzenie rozmów z grupa liczących się emigrantów. Konferowali między innymi z Henrykiem Sienkiewiczem oraz działaczami Narodowej Demokracji. W 1916 roku na forum Koła Polskiego rozpoczęła się burzliwa dyskusja na temat zasad i taktyki prowadzenia polityki narodowej. W konserwacji debata ta doprowadziła do przewartościowania poglądów ludowców i zwrotu z polityce PSL ,,Piast,, oraz jego współpracy z endecją. Nie godząc się na austro-niemieckie rozwiązanie kwestii polskiej, 16 maja 1917 roku na zebraniu Koła Polskiego w austriackiej Radzie Państwa w Wiedniu poseł Włodzimierz Tetmajera z PSL ,,Piast,,  zgłosił słynną rezolucję odważnie stawiającą oczekiwania narodu polskiego[…].