Warszawa 2012, s. 276.
Stanisław Jaczyński, historyk, politolog. Długoletni pracownik naukowo-dydaktyczny Wojskowego Instytutu Historycznego i Akademii Obrony Narodowej (doktorat 1990, habilitacja 2000r.), a obecnie Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Specjalizuje się w najnowszej historii politycznej i historii stosunków międzynarodowych. Autor wielu publikacji naukowych, w tym monografii: Zygmunt Berling. Między sławą a potępieniem (Warszawa 1993); Zagłada oficerów Wojska Polskiego na Wschodzie. Wrzesień 1939 – maj 1940 (Warszawa 2000 i 2006).
Zagłada polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w trzech obozach specjalnych NKWD: Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, była wydarzeniem, które nie miało precedensu w nowożytnych dziejach. Zrozumiałe skądinąd dążenie do wyjaśnienia genezy zbrodni, jej przebiegu, a także ustalenia miejsca pochówku zamordowanych usuwało los garstki ocalałych z zagłady katyńskiej na margines badań historycznych. Tym samym niejako w zawieszeniu pozostawało nader trudne, ale i kłopotliwe pytanie: co sprawiło, że spośród 15 tysięcy polskich jeńców, którym nie było dane przeżyć wiosny 1940 roku, stalinowskie władze darowały życie niespełna 400 z nich, w tym 250 oficerom i podchorążym WP. Ocalałych z zagłady osadzono w Griazowcu i poddano wzmożonej indoktrynacji oraz agenturalnemu rozpracowaniu, by w ten sposób uczynić z nich narzędzie stalinowskiej polityki w sprawie polskiej. Tych, nielicznych zresztą oficerów, którzy podjęli współpracę z organami NKWD, spotkało potępienie ze strony patriotycznie nastawionej jenieckiej większości, wiernej żołnierskiej przysiędze i legalnym władzom polskim na obczyźnie.
Spis treści
Wstęp
Rozdział I – Władze radzieckie wobec polskich oficerów wziętych do niewoli po agresji 17 września 1939 r….
Rozdział II – Operacja „rozładowania” obozów specjalnych. Mord na polskich jeńcach wojennych wiosną 1940 r…
Rozdział III – W obozie specjalnym NKWD Griazowiec…
Rozdział IV – Samoorganizacja i życie duchowe jeńców…
Rozdział V – Polscy jeńcy wojenni wobec sowieckiej indoktrynacji, penetracji wywiadowczej i prób pozyskania do współpracy wojskowej…
Rozdział VI – Droga ku wolności: losy jeńców po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej…
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz skrótów
Indeks osób