Parlamentarne doświadczenia wyborcze ruchu ludowego

Opis

Warszawa 2023, s. 110, nlb.53.

Spis treści:

Słowo wstępne

Pierwsze doświadczenia w parlamentach państw zaborczych do roku 1918

W autonomicznej Galicji

W innych zaborach

Metody walki przedwyborczej

W niepodległej II Rzeczypospolitej 1918-1939

W okresie demokracji

Po zamachu majowym

Sposoby i środki walki przedwyborczej

W czasie II wojny światowej i okupacji c1939-1944/1945

Rada Narodowa na emigracji

W okupowanym kraju

Rzeczywistość lat powojennych 1945-1947

Krajowa Rada Narodowa

Sejm Ustawodawczy

Praktyki wyborcze komunistów

Wybory ,, bez wyborów,, 1949-1989

Sejmy PRL I-VIII kadencji

Komunistyczne manipulacje wyborcze

Przełom roku 1989

Wybory ,,kontraktowe,,

Demokratyzacja wyborów

W III Rzeczpospolitej po roku 1990

PSL- stronnictwo parlamentarne

Nowe techniki wyborcze

Literatura (wybór).

Słowo wstępne

Doświadczenia wyborcze ruchu ludowego są tak długie i bogate jak jego aktywność na scenie politycznej. Impulsem dla zorganizowanej działalności ludowców- co trzeba podkreślić były przedsięwzięcia podjęte przed wyborami parlamentarnymi u schyłku XIX stulecia na terenie zaboru austriackiego- w Galicji, która wskutek ugody austriacko- polskiej ostatecznie po roku 1867 uzyskała autonomię polityczną i kulturalną. Inteligencja pochodzenia chłopskiego oraz światli włościanie za jedynie skuteczną walkę do obrony praw i interesów ludu uznali wówczas działania na forum parlamentarnym. Warunkiem jej podjęcia było wprowadzanie jak największej liczby posłów chłopskich do sejmu i parlamentu. Mogła to osiągnąć jedynie silna organizacja polityczna, grupująca uświadomionych przedstawicieli wiejskiego ludu za formalną datę powstania zorganizowanego ruchu ludowego uważa się za rok 1895,kiedy to na przedwyborczym wiecu w Rzeszowie zgromadzeni tam dla obrony chłopskich interesów powołali partię polityczną pod nazwą Stronnictwo Ludowe w Galicji. Wchodzący na arenę polityczną ruch ludowy odwoływał się do tradycji demokratycznych i niepodległościowych. Ruch ludowy jest jedną z najstarszych formacji społeczno-politycznych na ziemiach polskich. Tym odróżniał się od innych masowych nurtów politycznych (jak socjaliści i narodowcy), iż miał charakter rodzimy, a jego idea i struktury powstawały na terenie ziem polskich, a nie za granicą. Pojęcie ruchu ludowego jest bardzo szerokie. Tworzyły go w okresie blisko już 130-letniej zorganizowanej działalności nie tylko ugrupowania polityczne, których w sumie na przestrzeni dziejów historycy odnotowali ponad 50. Były to także różne ujęte w ramy organizacyjne działania społeczne o charakterze zarówno politycznym, jak i oświatowym, kulturalnym i gospodarczym wyrażające głównie interesy chłopów oraz zorientowane na system wartości reprezentowany przez ludowców.