Warszawa 2017, s. 435 [12], foto.
Publikacja Przyczyny i skutki przewrotu majowego 1926 roku jest pokłosiem konferencji naukowej o tym samym tytule zorganizowanej w 90. rocznicę zbrojnego zamachu stanu dokonanego przez Józefa Piłsudskiego. W przedmowie wprowadzenia do owego zagadnienia dokonał Janusz Gmitruk. W publikacji znalazło się kilkanaście artykułów autorstwa badaczy najnowszych dziejów Polski, ukazujących różne aspekty tego wydarzenia.
Arkadiusz Indraszczyk podjął temat konstytucyjno-parlamentarnych przyczyn zamachu majowego w 1926 roku w okresie 1919-1926; Marek Toczek zajął się z kolei kwestiami militarno-wojskowymi od schyłku I wojny światowej do roku 1926. Marian Marek Drozdowski w artykule Refleksje o przewrocie majowym 1926 roku przedstawił bezpośrednie reakcje różnych środowisk politycznych po zwycięstwie piłsudczyków; Jan Jachymek omówił skutki przewrotu majowego 1926 roku, Stefan Józef Pastuszka ukazał parlamentarną drogę sanacji do rządów autorytarnych, zaś Lech Wyszczelski – powstanie i rozwój demokratycznej opozycji parlamentarnej – Centrolewu i rolę w nim przywódcy chłopskiego Wincentego Witosa. Henryk Cimek przedstawił działalność lewicy rewolucyjnej wobec zamachu majowego, natomiast Romuald Turkowski – stosunek ruchu młodowiejskiego do marszałka Józefa Piłsudskiego i jego powrotu do władzy po przewrocie majowym w świetle prasy od 1918 do 1928 r. Zenon Kaczyński zanalizował doniesienia prasy ludowej na temat zamachu majowego 1926 r., zaś Jolanta Załęczny – kształtowanie się kultu Piłsudskiego przed i po przewrocie. Z kolei Lucjan Cimek przedstawił echa zamachu majowego w świetle sprawozdań Policji Państwowej na terenie pow. krasnostawskiego.
Ponadto w publikacji znalazły się teksty omawiające drogę do zamachu oraz sam jego przebieg autorstwa Stanisława Abramczyka oraz Norberta Michty. Ciekawym uzupełnieniem są zamieszczone w aneksie przedruki dwóch broszur autorstwa Wincentego Witosa z 1926 r. Chłopi polscy! oraz Czasy i ludzie.
Spis treści
Przedmowa
A. Indraszczyk – Konstytucyjno-parlamentarne przyczyny zamachu majowego w 1926 r.
M. Toczek -W 91. rocznicę zamachu majowego
M.M. Drozdowski – Refleksje o przewrocie majowym 1926 r.
J.Jachymek – Skutki przewrotu majowego 1926 r.
S.J. Pastuszka – Parlamentarna droga sanacji do rządów autorytarnych
L. Wyszczelski – W obronie demokracji parlamentarnej – W. Witos i Centrolew
H. Cimek – Zamach majowy Piłsudskiego a działalność lewicy rewolucyjnej
R. Turkowski – Ruch młodowiejski wobec Marszałka J. Piłsudskiego i jego powrotu do władzy po przewrocie majowym w świetle prasy (1918-1928)
Z. Kaczyński – Zamach majowy 1926 r. w prasie ludowej
J. Załęczny – Od legionowej kurtki po pogrzeb na Wawelu. Kształtowanie się kultu Piłsudskiego przed i po przewrocie majowym
S. Abramczyk – Zbrojny zamach stanu 1926 r.
L. Cimek – Echa zamachu majowego w sprawozdaniach Policji Państwowej pow. krasnostawskiego
N. Michta – Przypomnijmy to jeszcze raz. O zamachu majowym J. Piłsudskiego w 1926 r.
Aneksy