ŚLADY POLSKIE W BRAZYLII

Opis

Malczewski Zdzisław SChr, Warszawa 2008, s. 320.

Seria: Biblioteka Iberyjska

Pomimo upływu czasu i ukazaniu się kilkudziesięciu opracowań książkowych zainteresowanie tematyką związaną z rzeczywistością brazylij skiej społeczności polonij nej nie słabnie. Wręcz przeciwnie. W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań terenowych i kwerend w różnych archiwach kraju osiedlenia naszych rodaków. Dzięki zaangażowaniu, wielkiej pracy badawczej i pasji wielu osób w kraju, a także tutaj, w Brazylii: ludzi polskiego pochodzenia, jak też i samych Brazylijczyków, została wydana pokaźna liczba prac poświęconych zagadnieniu imigracji polskiej w Brazylii. Nie miejsce tutaj na to, aby wymieniać publikacje książkowe, jakie zostały wydane po polsku i portugalsku, a poruszające różne aspekty związane z historią polskiej społeczności polonijnej w Brazylii.
Jednak spośród licznych – w obu naszych krajach – badaczy dziejów polskiej grupy etnicznej w Brazylii nikt nie podjął się pracy mającej na celu zebranie, usystematyzowanie i opracowanie różnorodnych trwałych polskich śladów. Wśród innych społeczności imigracyjnych w Brazylii nie spotkałem opracowania prezentującego namacalne ślady konkretnej grupy etnicznej w tym kraju. Przyświeca mi zatem świadomość, że niniejsze dzieło, które oddaję polskiemu i brazylijskiemu Czytelnikowi jest pionierskim pod tym względem. Jest to przedsięwzięcie amatorskie, ale także i nowatorskie. W niniejszym opracowaniu wymieniam wiele polskich śladów, które weszły na stałe w historię i rzeczywistość społeczeństwa brazylijskiego, podobnie jak i sami potomkowie polskich imigrantów, niezatracający swoich cech etnicznych, niewypierający się swoich polskich korzeni (wręcz przeciwnie: często podkreślający z dumą swoje pochodzenie), a stanowiący już wśród obywateli Brazylii stały, nierozłączny element społeczny. Zatem polonika, jakie spotykamy w różnych regionach tego wielkiego kraju stają się, oprócz polskiego elementu ludzkiego, widocznym, stałym znakiem wkładu w wieloraki rozwój brazylijskiej ojczyzny.

Apesar da passagem do tempo e de tantos trabalhos escritos já publicados, o interesse pela temática relacionada com a realidade da colônia polonesa do Brasil não diminui. Nos últimos anos foram muitas as enquetes promovidas e as pesquisas realizadas em diversos arquivos a respeito dos poloneses que se estabeleceram no Brasil. Graças ao empenho e ao profundo trabalho investigativo de muitas pessoas apaixonadas pelo tema, tanto na Polônia como no Brasil – pessoas de descendência polonesa bem como brasileiros natos – foi publicado um número signifi cativo de trabalhos dedicados à questão da imigração polonesa no Brasil. Não cabe aqui mencionar as obras que foram publicadas em polonês e em português e que abordam diversos aspectos relacionados com a história da coletividade polonesa e polônica no país.
No entanto, dentre os muitos pesquisadores da história do grupo étnico polonês no Brasil – em ambos os países – ninguém assumiu a tarefa de coletar e sistematizar os variados traços permanentes da presença polonesa no Brasil. Entre as outras coletividades imigratórias no Brasil, não encontrei um trabalho que apresente os vestígios tangíveis de um grupo étnico específi co nesse país. Ilumina-me, portanto a consciência, de que a presente obra, que apresento ao leitor polonês e brasileiro, é pioneira nesse sentido. Trata-se de um empreendimento amador, mas ao mesmo tempo inovador. Neste trabalho relaciono muitas marcas da presença polonesa que entraram defi nitivamente na história e na realidade da sociedade brasileira, da mesma forma que os próprios descendentes dos imigrantes poloneses, que não perdem as suas características étnicas e não renegam as suas raízes polonesas (mas que, pelo contrário, muitas vezes enfatizam com orgulho a sua origem) e que já constituem, entre os cidadãos do Brasil, um elemento social permanente e indissolúvel. Por isso as lembranças polonesas que encontramos em diversas regiões desse grande país tornam-se – além de um elemento humano polonês – um sinal visível e permanente da diversifi cada contribuição desse grupo étnico para o desenvolvimento da pátria brasileira.

Recenzje:
Mariusz Malinowski, „Zdzisław Malczewski SChr , Ślady polskie w Brazylii. Marcas da presença polonesa no Brasil”, Ameryka Łacińska, nr 3-4, 2008, ss. 132-133.
Tadeusz Paleczny, „Ślady polskie w Brazylii”, Pro memoria, nr 2 (19), 2008, ss. 43-45.