Historia

Udział kobiet w powstaniu warszawskim

90 

Opis

Grażyna Korneć, Warszawa 2016, s. 945.

Granice chronologiczne pracy wyznacza okres II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej. Jako cezurę początkową przyjęto powstanie „Spółdzielni” w Dowództwie Głównym SZP i rozwój WSK w ZWZ, a następnie w AK. Dowódcy KG AK, m.in. płk Kazimierz Pluta-Czachowski „Kuczaba”, mówili o trzech fazach funkcjonowania Wojska Podziemnego, utożsamiając je z działalnością trzech organizacji zbrojnych: Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. We wszystkich trzech ważną rolę odgrywały kobiety. Za wydarzenie zamykające ramy pracy uznano rozwiązanie AK na początku roku 1945, co oznaczało także koniec istnienia WSK.

Praca ma charakter chronologiczno-problemowy, została podzielona na rozdziały według lat i kierunków działania WSK. Rozdział pierwszy ma na celu przybliżyć tradycje i działalność polskich ruchów feministycznych w II Rzeczypospolitej, gdyż stanowiły one podstawę powstania zorganizowanego ruchu kobiet w podziemiu. Rozdział drugi poświęcono udziałowi kobiet w wojnie 1939 r. W rozdziale trzecim podjęto próbę rekonstrukcji powstania, programu i struktur Wojskowej Służby Kobiet ZWZ-AK. Ukazano w nim główne determinanty, dynamikę rozwoju w centrali i tworzenia struktur terenowych oraz efekty organizacyjne. Rozdział czwarty poświęcono udziałowi kobiet w łączności konspiracyjnej i powstańczej, zaś piąty – udziałowi kobiet w łączności technicznej i specjalnej. Rozdział szósty ukazuje działalność kobiet z WSK w powstańczej służbie sanitarnej. Rozdział siódmy przedstawia udział kobiet w innych służbach ZWZ-AK. Rozdział ósmy zawiera informacje o Żeńskiej Służbie Bezpieczeństwa w Okręgu Warszawskim, organizacji obrony zakładów przemysłowych produkujących dla powstania.

Spis treści

Wstęp

1. Geneza ruchu kobiecego w Warszawie 1918–1939

1.1 Organizacje kobiece w II Rzeczypospolitej

1.2. Wojskowe organizacje kobiece

2. Przygotowania organizacji kobiecych do wojny obronnej Polski 1939 r.

3. Udział kobiet w wojnie obronnej Polski 1939 r.

4. Powstanie Wojskowej Służby Kobiet Związku Walki Zbrojnej

4.1. Powstanie Wojskowej Służby Kobiet „Spółdzielnia” i „Czytelnia”

4.1.1. ZWZ-AK 1942–1945102

4.1.2. Powstanie organizacji kobiecej Służby Zwycięstwu Polski „Spółdzielnia”

4.1.3. Wojskowa Służba Kobiet Związku Walki Zbrojnej „Czytelnia”

4.2. Wojskowa Służba Kobiet AK

4.3. Zadania Wojskowej Służby Kobiet w Wojsku Podziemnym

4.4. Miejsce Wojskowej Służby Kobiet w powstaniu i odtwarzaniu sił zbrojnych (OSZ)

4.5. Struktura organizacyjna WSK Obszaru I „Cegielnia” i Okręgu Warszawa „Drapacz” 30 lipca 1944 r.

4.5.1. Kobiety w Komendzie Obszaru I Warszawskiego „Cegielnia”

4.5.2. Kobiety w strukturach wojskowych Okręgu Warszawa AK „Drapacz” 1 sierpnia 1944 r.

4.6. Skład członkowski Wojskowej Służby Kobiet

4.6.1. Struktury dzielnicowe i powiatowe Wojskowej Służby Kobiet

4.7. Pogotowie Harcerek

4.8. Inne organizacje kobiece

4.8.1. Kobiety w Komendzie Obrońców Polski

4.8.2. Polski Biały Krzyż

4.8.3. Wojskowa Służba Kobiet OW PPS-WRN

4.8.4. Ludowy Związek Kobiet i kobiety z CHOW „Racławice”

4.8.5. Narodowa Organizacja Wojskowa Kobiet

4.8.6. Kobiety w Hufcach Polskich

4.8.7. Pion kobiecy Konfederacji Narodu

4.8.8. Kobiety w Polsce Niepodległej

4.8.9. Kobiece organizacje katolickie

4.8.10. Kobiety w ruchu sanacyjnym

4.8.11. Pion kobiecy Związku Obrony Rzeczypospolitej

4.8.12. Tajna Armia Polska

4.8.13. Tajna Organizacja Wojskowa

4.8.14. Organizacja Wojskowa „Wilki”

4.8.15. Kobiety w Powstańczych Oddziałach Specjalnych „Jerzyki”

4.8.16. Kobiety w Syndykalistycznym Ruchu Oporu

4.8.17. Pion kobiecy PLAN

4.8.18. Kobiety w ruchu demokratycznym

4.8.19. Pomocnicza Służba Kobiet Korpus Bezpieczeństwa

4.8.20. Kobiety w ruchu kombatanckim – Związek Inwalidów

Wojennych i organizacji pomocowych PCK i RGO

4.8.21. Kobiety w Żydowskiej Organizacji Bojowej

4.8.22. Podsumowanie190

4.9. Wojskowa Służba Kobiet w planach powstańczych AK

4.9.1. Żoliborz

4.9.2. Czerniaków

4.9.3. Mokotów

4.9.4. Okęcie

5.Udział kobiet w łączności podziemnej i powstańczej

5.1. Łączność w Wojsku Polskim w 1939 r.

5.2. System łączności konspiracyjnej ZWZ-AK

5.2.1. Łączność bojowa ZWZ

5.2.1.1. Zapasowe oddziały łaczności

5.2.2. Technika łączności

5.2.3. Łączność radiowa

5.2.4. Łączność kurierska

5.3. Sabotaż i dywersja AK w łączności okupanta

5.4. Kobiety w wojskowej służbie łączności KG ZWZ

5.4.1. Referat łączności KG WSK

5.5. WSK w służbie łączności KG AK

5.6. Kobiety w łączności Komendy Obszaru I Warszawskiego AK

5.7. Łączniczki w Komendzie Okręgu Warszawa AK „Drapacz”

5.8. Rola łączniczek AK w uruchomieniu powstania

5.9. Kobiety w łączności powstańczych obwodów AK

5.9.1. Obwód Powiat Warszawski „Obroża”

5.9.2. Obwód VI Praga

5.9.3. Obwód V Mokotów

5.9.4. Starówka

5.9.5. Powiśle

5.9.6. Obwód I Śródmieście

5.9.7. Obwód II Żoliborz

5.9.8. Obwód III Wola

5.9.9. Obwód IV Ochota

5.9.10. Masakra łączniczek VIII samodzielnego rejonu Okęcie w czasie ataku na lotnisko

5.10. Kobiety w łączności technicznej i specjalnej w powstaniu

5.10.1. W łączności radiowej i specjalnej

5.10.2. W sieci łączności radiowej Komendy Okręgu Warszawa AK „Drapacz”

5.10.3. W łączności telefonicznej Komendy Okręgu Warszawa AK „Drapacz”

5.10.4. W łączności kanałowej

5.10.4.1. Czerniaków i Mokotów

5.10.4.1.1. Kanalarki Powiśla

5.10.4.2. Ze Starówki do Śródmieścia

5.10.4.3. Kanałami na Żoliborz

5.10.4.4. Kanalarki dzielnicy Ochota

5.10.4.5. Łączność kanałowa z Mokotowem

5.10.4.6. Ewakuacja kanałami ze Starówki do Śródmieścia

5.10.5. Kobiety w Poczcie Harcerskiej i Polowej AK

6. Kobiety w Służbie Sanitarnej AK

6.1. Służba Sanitarna KG

6.1.1. Sanitariat ZWZ-AK

6.1.2. Akcja scaleniowa sanitariatów Wojska Podziemnego-AK

6.1.3. Pluton sanitarny „Joanny”

6.2. Kobiety w Służbie Sanitarnej Okręgu Warszawa AK 

6.2.1. Śródmieście

6.2.2. Starówka

6.2.2.1. Szpital Maltański

6.2.2.2. Szpital św. Jana Bożego

6.2.2.3. Centralny Szpital Chirurgiczny

6.2.2.4. „Pod Krzywą Latarnią”

6.2.2.5. Szpitale na Miodowej i Długiej

6.2.2.6. Szpital zgrupowania „Gozdawy”

6.2.2.7. Szpital zgrupowania „Roga”

6.2.2.8. Szpital PWPW

6.2.2.9. Szpital batalionu „Wigry”

6.2.2.10. Szpital Dywizjonu Motorowego „Młot”

6.2.2.11. Szpital zgrupowania „Roga” (2)

6.2.2.12. Szpitale dla ludności cywilnej i zgrupowań AK

6.2.3. Powiśle

6.2.4. Czerniaków Górny

6.2.4.1. Szpital Czerwonego Krzyża PCK

6.2.4.2. Szpital Dziecięcy

6.2.4.3. Szpital ZUS 

6.2.4.4. Szpital (ul. Furmańska 12)

6.2.4.5. Szpital polowy w Zakładach Alfa Laval

6.2.4.6. Szpital (ul. Drewniana 8)

6.2.4.7. Szpital (ul. Dobra 8)

6.2.4.8. Szpital Szarytek

6.2.4.9. Szpital (ul. Okrąg 2, Czerniakowska 200)

6.2.4.10. Szpital polowy nr 1

6.2.4.11. Szpital polowy nr 2

6.2.5. Żoliborz

6.2.6. Powiat Warszawski „Obroża”

6.2.7. Wola

6.2.8. Ochota

6.2.9. Okęcie

6.2.10. Praga

6.2.11. Mokotów

6.2.11.1. Szpital obwodowy elżbietanek

6.2.11.2. Szpital Ujazdowski

6.2.11.3. Szpital w Królikarni

6.3. Powstańczy przemysł farmaceutyczny i cywilna służba sanitarna

7. Inne formy walki kobiet w powstaniu warszawskim

7.1. Służba w administracji podziemnej

7.2. Wydział I Organizacyjny, Legalizacji i Pomocy KG AK

7.3. Wywiad ZWZ-AK

7.3.1. Wywiad ofensywny

7.3.2. Biuro Studiów Przemysłowych

7.3.3. „Pralnia”

7.3.4. Kontrwywiad

7.4. Kobiety w Szefostwie Operacji KG AK

7.5. W służbach kwatermistrzowskich

7.5.1. W strukturach KG i Komendy Okręgu AK

7.5.2. W aprowizacji w żywność

7.5.2.1. Kuchnie zbiorowego żywienia

7.5.3. Produkcja i dystrybucja papierosów

7.5.4. Umundurowanie

7.5.5. W pomocy ludności cywilnej

7.5.5.1. Starówka

7.5.5.2. Powiśle

7.5.5.3. Śródmieście

7.5.5.4. Mokotów

7.6. W Szefostwie Uzbrojenia i „Cieśli”

7.7. W BIP KG i Okręgu AK Warszawa

7.7.1. Redakcje prasy powstańczej

7.7.2. Kolportaż prasy i ulotek

7.7.3. Propaganda dywersyjna „N” i „R”

7.7.4. Podwydział „Rój”

7.7.5. Prasa powstańcza

7.7.6. W propagandzie powstańczej

7.7.7. W drukarniach

7.7.8. Wawer i Mały Sabotaż

7.7.9. W filmie powstańczym

7.7.10. W Polskim Radiu Powstańczym „Błyskawica”

7.7.11. Pomoc Żołnierzowi

7.8. Wojskowa Służba Społeczna 

7.9. Działalność oświatowa i w obronie dóbr kultury narodowej

7.9.1. Walka o dobra kultury

7.9.2. Teatr Powstańczy

7.9.3. Ratowanie dzieł sztuki

7.9.4. Koncerty dla żołnierzy i ludności

7.10. W życiu religijnym

7.11. W podziemnej i powstańczej oświacie

7.12. W Biurze Finansów i Kontroli KG AK

7.13. W Przemyśle Wojennym AK

7.14. Dywersja i Sabotaż AK

7.14.1. Związek Odwetu

7.14.2. Kedyw KG AK

7.14.3. Udział kobiet w dywersji, sabotażu oraz w walkach zbrojnych

7.15. Kobiety w Wojskowej Służbie Ochrony Powstania

7.15.1. W służbie przeciwpożarowej

7.15.2. W służbie gospodarczej i sanitarnej

7.16. Żeńska Służba Bezpieczeństwa Przemysłu Wojennego AK

Zakończenie

Wykaz skrótów

Bibliografia

Wykaz zdjęć

Indeks pseudonimów

Indeks nazwisk i pseudonimów

1
    1
    Twój koszyk