Warszawa 2025, s. 426.
,,[…]Oddajemy do rąk czytelników niezwykłą publikację, świadectwo procesu historycznego, którą autor zatytułował Zagłada Państwowych Gospodarstw Rolnych (PGR-ów) w latach 1991–1994. Problematyka związana z likwidacją PGR-ów dotychczas nie zyskała należytej uwagi w publikacjach opisujących proces transformacji gospodarczej w polskim rolnictwie uspołecznionym po roku 1989. Ta część rolnictwa stanowiła w Polsce 36 proc. produkcji ogółem. Publikacja Ryszarda Ślązaka to pierwsze podsumowanie procesu likwidacji i prywatyzacji majątku po Państwowych
Gospodarstwach Rolnych. Znajduje się w niej spis istniejących i funkcjonujących jeszcze w roku 1989 wszystkich 2532 przedsiębiorstw rolnych, z których do rządowej likwidacji przejęto 1665. Jest ona kontynuacją wydanych wcześniej książek Czarna Księga prywatyzacji 1988–1994, czyli jak likwidowano przemysł oraz Samozagłada polskiej gospodarki 1989-2016. Lektura dla każdego rodaka. Niniejsze opracowanie stanowi uzupełnienie o sektor rolny, a razem tworzą komplementarną całość.
Dr Ryszard Ślązak, autor publikacji, to wybitny ekonomista, specjalista w dziedzinie finansów międzynarodowych, absolwent Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. Pracował w Ministerstwie Finansów, Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Praca w ministerstwach była poligonem doświadczeń autora. Bez znajomości tych instytucji i mechanizmów ekonomicznych przed 1989 rokiem i po transformacji ustrojowej powstanie tych książek nie byłoby możliwe. Wszystkie tomy to dzieła oryginalne. Zbierając materiały do ich opracowania, autor wykonał benedyktyńską pracę. Dzieła te są nie do podrobienia i powtórzenia przez innych badaczy, ponieważ autor dysponuje informacjami zbieranymi przez wiele lat z przeświadczeniem ich znaczenia dla następnych pokoleń Polaków.[…]”
Spis treści
Od wydawcy . . .
Od autora . . .
Wstęp. . .
Rozdział I. Zarys historyczny powstania PGR-ów . . . .
Rozdział II. PGR-y na tle resortu rolnictwa lat siedemdziesiątych . . .
Uprawnienia zatrudnionych pracowników . . .
Rozdział III. PGR-y na tle rolnictwa lat osiemdziesiątych i przełomu 1989–1992 . . .
Źródła kryzysu i upadłości przedsiębiorstw rolnych po 1989 r. . .
Rolnicze związki, spółdzielnie produkcyjne i kółka rolnicze po 1989 r. . .
Skutki doktryny i polityki finansowej w sektorze rolnym po 1989 r . . .
Rozdział IV. Ustawowa likwidacja PGR-ów i PFZ-u . . .
Rozdział V. Powołanie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa . . .
Przedłużony proces likwidacji i przejmowania mienia PGR-ów . . .
Przedsiębiorstwa rolne, których mienie przejęto do zasobu . . . .
Współpraca z zagranicą . . .
Zasobność majątkowa likwidowanych PGR-ów . . .
Mieszkania pracownicze . . .
Zagospodarowanie obiektów dworsko-pałacowych . . .
Inne obiekty i sprzęt techniczny . . .
PGR-y upadłe i zlikwidowane przed przejęciem do zasobu . . .
Rozdział VI. Rozdysponowanie przejętego majątku/mienia PGR-ów i PFZ-u (od 1 czerwca 1992 r.) . . .
Zarząd tymczasowy, administrowanie, wycena majątku i programy restrukturyzacyjne . . .
Prace geodezyjne oraz czynności notarialno-prawne . . .
Rozdział. VII. Zastępcze za PGR-y gospodarstwa skarbowe . . .
Spółki z kapitałem agencji w miejsce PGR-ów . . .
Spółki o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej . . .
Zasilanie finansowe gospodarstw skarbowych i spółek agencji. . .
Rozdział VIII. Rozdysponowanie gruntów przejętych po PGR-ach . . .
Zagospodarowanie/rozdysponowanie gruntów . . .
Ceny sprzedawanej ziemi w latach 1991–2015 . . .
Zagospodarowanie jezior i stawów . . .
Grunty dzierżawione w latach 1991–2016 . . .
Po likwidacyjne spłaty zobowiązań popegeerowskich . . .
Szacunkowe wpłaty środków finansowych do budżetu państwa . ..
Rozdział IX. Odszkodowania po nacjonalizacyjne i zabużańskie (Fundusz Rekompensacyjny). . .
Odszkodowania reprywatyzacyjne . . .
Odszkodowania zabużańskie . . .
Rozdział X. Przejęcie i zagospodarowanie gruntów PFZ-u i innych . . .
Rozdział XI. Nabywanie gruntów przez cudzoziemców . . .
Dzierżawa gruntów przez cudzoziemców . . .
Zainteresowanie cudzoziemców polską ziemią . . .
Sprzedaż gruntów popegeerowskich i innych cudzoziemcom . . .
Zezwolenia na nabywanie przez cudzoziemców nieruchomości, także rolnych oraz lokali mieszkalnych i użytkowych . . .
Rozdział XII. Bezrobocie i nędza byłych pracowników PGR-ów . . .
Podatkowy wyzysk biedoty . . .
Przesłanki korupcjogenności procesów prywatyzacyjnych. . .
Zakończenie . . .
Spis literatury. . .
Załączniki . . .
Rządy, które prowadziły proces prywatyzacji jawnej i ukrytej w rolnictwie państwowym i pozostałych dziedzinach gospodarki polskiej w latach 1989–2011 . . .
Zlikwidowane państwowe gospodarstwa rolne, rybackie i inne w latach 1990–1994 . . .
Wykaz hodowlanych spółek z o. o. z udziałem ANR (Stan na 31 grudnia 2013 r.) . . .