Profil Wydawnictwa
Działalność wydawnicza jest jednym z ważniejszych elementów aktywności Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. Współpraca z różnymi archiwami, bibliotekami, instytucjami kulturalnymi, regionalnymi, środowiskami naukowymi oraz badaczami reprezentującymi polskie i zagraniczne uczelnie wyższe, a także z innymi muzeami, zaowocowała wspólnymi przedsięwzięciami naukowymi i wydawniczymi.
Obok pozycji wydawniczych o charakterze typowo muzealnym nakładem MHPRL lub w koedycji z innymi podmiotami coraz częściej publikowano wydawnictwa źródłowe, materiały z sesji naukowych, opracowania monograficzne i syntezy, prace popularyzatorskie, biograficzne i wspomnieniowe, dotyczące dziejów Polski i historii ruchu ludowego. Łącznie, w latach 1984-2019, uwzględniając wydawnictwa zwarte, cykliczne i periodyki, nakładem Wydawnictwa MHPRL ukazało się łącznie 559 pozycji.
Charakteryzując działalność wydawniczą MHPRL, należy wyodrębnić w niej dwa zasadnicze nurty – publikacje o charakterze typowo muzealniczym oraz inne, tematycznie poświęcone historii wsi i ruchu ludowego lub wykraczające poza statutową problematykę badawczą Muzeum.
Do pierwszej grupy zaliczyć należy katalogi, informatory, foldery dotyczące działalności wystawienniczej Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz jego zbiorów. Liczebnie dominowały one wśród publikacji Muzeum w pierwszym okresie jego działalności. Towarzyszyły zazwyczaj kolejnym organizowanym ekspozycjom i wydawane były w różnej formie i technice – głównie jako broszury o mniejszej lub większej objętości i w różnym nakładzie.
Wśród wydawnictw MHPRL liczebnie zdecydowanie przeważa literatura historyczna poświęcona dziejom wsi i ruchu ludowego, jego przywódcom politycznym, działalności instytucji i organizacji chłopskich i rolniczych, chłopskiej emigracji itp. Wśród nich najważniejsze miejsce zajmują wydawnictwa tematycznie związane z działalnością Polskiego Państwa Podziemnego, konspiracyjnego ruchu ludowego i Batalionów Chłopskich w latach II wojny światowej. Znaczną część wydawnictw Muzeum poświęcono dokumentowaniu i popularyzacji walki o wolność i demokrację Polskiego Stronnictwa Ludowego w latach 1945-1947.
W działalności edytorskiej Muzeum często wykraczało także znacznie poza swoją statutową problematykę badawczą, stwarzając możliwości wydawnicze różnym środowiskom naukowym i kulturalnym. W bogatej ofercie wydawniczej MHPRL znajdują się opracowania o charakterze zarówno naukowym, jak i popularnonaukowym, w tym wydawnictwa źródłowe, wspomnienia, materiały z sesji naukowych, monografie i opracowania. Część z nich została przygotowana z inicjatywy Muzeum i wydana wyłącznie jego nakładem, inne natomiast powstawały jako wspólne przedsięwzięcia podejmowane z innymi placówkami.
W dotychczasowym dorobku wydawniczym Muzeum ważną grupę wydawnictw stanowi szeroko pojęta biografistyka i literatura dokumentacyjna oraz wspomnieniowa, dotycząca działaczy ruchu ludowego. Dużym zainteresowaniem czytelników cieszą się też wydane przez Muzeum biografie żołnierzy Batalionów Chłopskich i działaczy ludowych. Ważnym przedsięwzięciem edytorskim i wydarzeniem dla byłych działaczy Związku Młodzieży Wiejskiej było przygotowanie i wydanie drukiem w układzie holenderskim czterech tomów Słownika biograficznego polskiego ruchu młodowiejskiego pod redakcją Elżbiety Wojtas-Ciborskiej (2009, 2010, 2013, 1918).
Nadal wizytówką Muzeum pozostaje zapoczątkowany w 1985 r. muzealny periodyk – od roku 1995 (nr 9) w ukazujący się pod tytułem „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego”. W popularyzacji wiedzy na temat ruchu ludowego i partii chłopskich w Polsce oraz Europie „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” uzupełnia wydawane od 1959 r., w ostatnich latach nieregularnie, „Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego” – periodyk naukowy Zakładu Historii Ruchu Ludowego, a także pismo o charakterze naukowo-popularnym – organ Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego pt. „Myśl Ludowa”.
