Agraryści czechosłowaccy w latach 1935-1938-1989 cz. II

Opis

Warszawa 2013, s. 444; foto.

Z recenzji prof. zw. dr hab. Jana Jachymka:

„Druga część rozprawy Romualda Turkowskiego dotyczy dramatycznych dziejów schyłkowego okresu działalności Partii Agrarnej w Czechosłowacji. Autor w oparciu o szeroką bazę źródłową dość trudno dostępną , bo rozproszoną w wielu miejscach pokazał w sposób przekonywujący genezę, przebieg i następstwa polityczne upadku tej formacji politycznej będącej fundamentem demokratycznego systemu politycznego naszych południowych sąsiadów. W roku 1938 – jak pisał autor w drugiej części rozprawy – zniknęła gwałtownie Partia Agrarna, która promieniowała na ościenne kraje, w tym Polskę swoim demokratyzmem, sukcesami politycznymi, gospodarczymi, była przykładem skuteczności działania i cieszyła się uznaniem jako ta siła, która wywalczyła właściwe miejsce klasie chłopskiej w demokratycznym systemie Republiki Czechosłowackiej. Szczególnie dotkliwe było rozbicie Międzynarodowego Biura Agrarnego, bowiem jego zamknięcie utrudniło kontakty partiom chłopskim w tej części Europy. Mimo fascynacji dokonaniami Partii Agrarnej autor w sposób obiektywny zanalizował jej dzieje. Jego praca jest istotnym uzupełnieniem luki badawczej dotyczącej dziejów politycznego ruchu chłopskiego w Europie Środkowowschodniej w XX wieku”.

Z recenzji prof. dr hab. Stefana J. Pastuszki:

„Romuald Turkowski zdołał odtworzyć w drugiej części rozprawy o dziejach agrarystów czechosłowackich ich działalność, jaka prowadzili z wielkim rozmachem u schyłku lat trzydziestych XX wieku w obronie systemu demokracji parlamentarnej w Czechosłowacji i Europie Środkowowschodniej. Autorowi udało się pokazać, jak brak powiązania do zasad ideowych, zbytni pragmatyzm zniweczył wielkie dzieło, jakimi były dokonania agrarystów czechosłowackich. Jakże inna była w tym czasie droga ludowców polskich walczących z dyktaturą sanacyjną w Polsce. Po klęsce państwa polskiego w 1939 r. i jego rozbiorze ludowcy współtworzyli rząd RP na uchodźstwie, uczestniczyli w ruchu oporu w kraju, walcząc z okupantem Polski. Pod przywództwem Stanisława Mikołajczyka, lidera SL sprawującego również urząd premiera rządu RP walczyli o możliwie najlepsze rozwiązanie sprawy polskiej w czasie II wojny światowej. Po 1945 r. Polskie Stronnictwo Ludowe stoczyło walkę z reżymem komunistycznym o zachowanie swojej tożsamości ideowej, demokracji i suwerenność kraju. Trwanie formacji ludowej w Polsce pod dominacją komunistyczną, istnienie struktur PSL na Zachodzie pozwoliły temu ruchowi przetrwać i odbudować jego niezależne struktury w kraju po 1989 r. Agraryści czechosłowaccy nie mieli takich możliwości. Brak siatki organizacyjnej w ich kraju, niewielka siła, jaką stanowili na emigracji nie pozwoliły na przetrwanie tego nurtu na scenie politycznej Czechosłowacji ani na jego reaktywację”.

Spis treści

Wstęp

Rozdział I – Agraryści w obliczu wzrastającego zagrożenia istnienia I Republiki (1935-1937)

Rozdział II – Partia  Agrarna w walce o zachowanie niepodległości i integralności państwa czechosłowackiego (1937-1938)

Rozdział III – Agraryści w cieniu Układu Monachijskiego z dnia 29/30 września 1938 r.

Rozdział IV – Po likwidacji Partii Agrarnej w Czechosłowacji (1938-1939)

Zakończenie

Źródła i literatura

Podsumowanie

Abstract

Wytah

Resume

Indeks osobowy

Aneks zdjęciowy