Warszawa 2024, s. 341.
Spis treści
ROZDZIAŁ XV.
KSZTAŁTOWANIE SIĘ PAŃSTW NARODOWYCH • 9
Wojna o niepodległość w Maynas • 9
Wojna peruwiańsko-wielkokolumbijska • 14
Spór ekwadorsko-peruwiański o Amazonię • 18
Przystąpienie Grão-Pará do Cesarstwa Brazylii • 24
ROZDZIAŁ XVI.
GRÃO-PARA W OKRESIE CESARSTWA • 29
Chaos i walki polityczne w prowincji Grão-Pará • 29
Cabanagem • 34
Mocambos • 40
ROZDZIAŁ XVII.
PROWINCJA AMAZONAS W OKRESIE CESARSTWA • 45
Powstanie prowincji Alto Amazonas • 45
Kwestia żeglugi po Amazonii • 50
Misje, presidios i kolonie wojskowe • 53
ROZDZIAŁ XVIII.
MATO GROSSO W OKRESIE CESARSTWA • 57
Mato Grosso wobec kwestii niepodległości Brazylii • 57
Rusga i jej następstwa • 60
Wojna trójprzymierza • 64
Ostatnie lata cesarstwa • 73
ROZDZIAŁ XIX.
BOOM KAUCZUKOWY W BRAZYLII • 77
Geneza • 77
Kauczuk w Brazylii • 82
Belém i Manaus • 91
ROZDZIAŁ XX.
BOOM KAUCZUKOWY W PERU • 101
Kauczuk w Peru • 101
Iquitos • 106
Królestwo Arany • 110
Ludobójstwo nad Putumayo • 114
ROZDZIAŁ XXI.
INNE KRAJE PODCZAS BOOMU KAUCZUKOWEGO
I JEGO UPADEK • 119
Kauczuk w Boliwii i innych krajach amazońskich • 119
Diabelska kolej • 123
Upadek i drugi boom • 125
Fordlândia • 128
ROZDZIAŁ XXII.
KWESTIA ACRE • 131
Geneza sporu boliwijsko-brazylijskiego • 131
Penetracja regionu i wzrost napięcia • 136
Ruch secesjonistyczny • 141
Traktat z Petrópolis i dalsze losy Acre • 146
ROZDZIAŁ XXIII.
WOJNA O LETICIĘ • 151
Próby ustalenia granicy między
państwami amazońskimi • 151
Przekazanie Trapezu Amazońskiego Kolumbii • 159
Zajęcie Leticii • 166
Wojna • 167
ROZDZIAŁ XXIV.
WOJNY EKWADORSKO-PERUWIAŃSKIE • 173
Wojna z 1941 roku • 173
Demarkacja granicy i wojna o fałszywą Paquishę • 176
Wojna o Alto Cenepa • 179
ROZDZIAŁ XXV.
EKWADOR • 185
Amazonia ekwadorska • 185
Misje katolickie • 194
Ropa naftowa w Amazonii • 199
Opór ludności tubylczej • 203
ROZDZIAŁ XXVI.
KOLUMBIA • 211
Amazonia kolumbijska • 211
Misje kapucyńskie • 216
Osadnictwo w Amazonii • 222
Koka i guerrilla • 225
ROZDZIAŁ XXVII.
PERU (I) • 233
Podziały administracyjne w Amazonii peruwiańskiej • 233
Odkrywanie Amazonii • 237
Misje katolickie jako narzędzie kolonizacji • 243
Imigracja zagraniczna • 247
ROZDZIAŁ XXVIII.
PERU (II) • 251
Ruchy autonomiczne i separatystyczne w Loreto • 251
Depresja pokauczukowa i próby wyjścia z kryzysu • 259
Integracja Amazonii z państwem peruwiańskim • 263
Koka i guerrilla • 270
Amazonia peruwiańska współcześnie • 275
ROZDZIAŁ XXIX.
AMAZONIA BRAZYLIJSKA • 281
Wytyczenie granic Brazylii • 281
Niestabilność Amazonii brazylijskiej po zakończeniu boomu kauczukowego • 287
Amazonia podczas dyktatury • 294
Amazonia brazylijska współcześnie • 300
ROZDZIAŁ XXX.
CORONELISMO W MATO GROSSO • 305
Powstanie w 1892 roku • 305
Bunt w 1899 roku • 310
Rewolta z 1906 roku • 314
Koniec coronelismo • 317
BIBLIOGRAFIA • 321
Żegluga po Amazonce i jej dopływach jest niesamowitym, trudnym do opisania doświadczeniem. Choć obecnie odbywa się to na w miarę wygodnych statkach, to trudności z nawigacją (i łatwość wpadnięcia na mieliznę) oraz czas podróży daje pewne wyobrażenie o osiągnięciach tych osób, które wcześniej przemieszczali się tymi samymi systemami rzecznymi. Amazonia jest jednocześnie przestrzenią, która stosunkowo późno została zasiedlona przez europejskich kolonizatorów. Leżąc w samym sercu Ameryki Południowej, pozostawała niegościnną i skrytą krainą, która zniechęcała do eksploracji, poza momentami, gdy wierzono, że można znaleźć tam bogactwo. Tam poszukiwano bowiem El Dorado, La Canela czy Paitití. Jednocześnie Amazonia skrywa fascynującą historię, którą starałem się opowiedzieć w dwóch tomach, składających się na jedną całość.
Niniejsza praca jest częścią szerszego projektu, współtworzonego z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, pragnącego przybliżyć polskiemu Czytelnikowi historię zaniedbanego dotąd w polskiej literaturze regionu Karaibów. Do tej pory w niniejszej serii ukazały się szesnaście tytułów, m.in. Historia Trynidadu i Tobago, Historia wysp bezużytecznych, Historia Kuby, Historia Jamajki, Historia Florydy i Luizjany. Historia hiszpańskiego Nowego Meksyku, Kalifornii i Teksasu, Historia Antarktydy, Historia Patagonii (pełna lista wewnątrz książki).
Marcin Florian Gawrycki – profesor zatrudniony na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Autor publikacji poświęconych Ameryce Łacińskiej, między innymi Chrystus jada cuy. Latynoamerykańska sztuka kulinarna nie od kuchni (2014) oraz sześciotomowej serii Latynoamerykańskie koncepcje stosunków międzynarodowych (2015). Szczęśliwy tata małej Zosi i jeszcze mniejszej Helenki.