Ludowcy w walce o niepodległość

Opis

Warszawa 2019, s. 211[58],  il.

Odzyskanie niepodległości w 1918 r. na trwałe wpisało się w historię powstania ruchu ludowego. Działania polityczne ludowców, zmierzające do uobywatelnienia chłopów, były nową formułą walki o niepodległość Polski odzyskanej w imię ludu i dla ludu. Autor szczegółowo opisuje podejmowane wówczas inicjatywy i zmagania, aby uczynić z mieszkańców wsi świadomych i zaangażowanych w sprawy społeczne i polityczne obywateli. Przedstawia także udział działaczy ludowych w walce narodowowyzwoleńczej i działaniach dyplomatycznych na rzecz odrodzenia niepodległej Polski. Publikację wzbogaca obszerny wybór materiałów źródłowych oraz bogaty materiał ilustracyjny.

Spis treści

Przedmowa

Kalendarium ważnych wydarzeń poprzedzających odzyskanie

niepodległości i odbudowę II RP Listopad 1918 roku – czas nadziei niepodległościowej

Tradycje walki o niepodległość

„Pozyskać lud dla Polski i odbudować Polskę dla ludu…”

Powstanie ruchu ludowego – nowa wizja walki o niepodległość

Czwarte powstanie narodowe – rewolucja 1905-1907

Obchody grunwaldzkie

Działalność niepodległościowa ludowców w Galicji

Zniszczenia wojenne w Królestwie Polskim

„Nie dać zasnąć duszy narodu”

Okupacja

Ruch ludowy w walce o władzę w 1918 roku

Przed odzyskaniem niepodległości

Pierwszy rząd zaborowy – Polska Komisja Likwidacyjna

Republika Tarnobrzeska

„Największym dobrem jest wolna ojczyzna…”

W czasach II Rzeczypospolitej

„Twierdzą nam będzie każdy próg…”

1945–1947 „…nie pozwolimy, by Polska wbrew naszej woli była

budowana…”

„Jedność i suwerenność ruchu ludowego jest dla nas dobrem

najwyższym”

Zakończenie

Wybór dokumentów

1. 1914 luty 1, Kraków – Rezolucja Wincentego Witosa, uchwalona

jednomyślnie na I Kongresie PSL „Piast” pt. Konieczności

narodu i ludu polskiego

2. 1914 sierpień 30 – Artykuł Wincentego Witosa Kilka słów do Braci

w tygodniku „Piast” (fragmenty), wzywający chłopów do

walki o wolność Ojczyzny

3. 1914 wrzesień 22, Grudziądz – Artykuł z „Gazety Grudziądzkiej”,

formułujący stanowisko w kwestii polskiej

4. 1915 grudzień 4-6, Warszawa – Uchwały konstytucyjnego zjazdu

PSL w Królestwie w kwestii polskiej (fragmenty)

5. 1916 czerwiec 11-13, Warszawa – Program PSL w Królestwie

Polskim (fragmenty)

6. 1916 listopad 5, Warszawa – Odezwa PSL w Królestwie Polskim

Do ludu polskiego w sprawie Aktu 5 listopada 1916 r.

i rozwiązania kwestii polskiej

7. 1916 listopad 8, Grudziądz – Artykuł z „Gazety Grudziądzkiej”

w sprawie Aktu 5 listopada 1916 r.

8. 1917 luty, Warszawa – Program Zjednoczenia Ludowego

(fragmenty)

9. 1917 kwiecień 15, Kraków – Rezolucja posłów PSL „Piast”,

domagająca się od Koła Polskiego podjęcia starań w sprawie

przyłączenia Śląska Cieszyńskiego do Galicji

10. 1917 maj 28 – Rezolucja działacza PSL „Piast” Włodzimierza

Tetmajera przyjęta przez Polskie Koło Sejmowe w sprawie

zjednoczenia i niepodległości Polski

11. 1917 czerwiec 16, Wiedeń – Przemówienie Wincentego Witosa

w austriackiej Radzie Państwa

12. 1917 listopad 25, [Kraków] – „Adres do Rady Regencyjnej”

uchwalony na Radzie Naczelnej PSL „Piast” na wniosek

Bolesława Wysłoucha

13. 1917 grudzień 29 – Rezolucja Klubu Poselskiego PSL „Piast”

w sprawie konferencji pokojowej w Brześciu Litewskim

14. 1918 styczeń 21 – Uchwała Klubu Poselskiego PSL „Piast”,

żądająca przyznania reprezentantom narodu polskiego

uczestnictwa w rokowaniach pomiędzy Rosją bolszewicką

a Niemcami i Austrią

15. 1918 styczeń 26, Kraków – Uchwały galicyjskiego Związku

Międzypartyjnego

16. 1918 styczeń 28, Warszawa – Uchwały przyjęte na Walnym

Zjeździe PSL w Królestwie Polskim w sprawie państwa

polskiego, Litwy, rokowań pokojowych w Brześciu

Litewskim, Rady Regencyjnej, Rady Stanu, Polskiej

Organizacji Wojskowej (fragmenty)

17. 1918 styczeń 30-31, Warszawa – Uchwały zjazdu Zjednoczenia

Ludowego w sprawie granic i reform polityczno-społecznych

przyszłego państwa polskiego

18. 1918 luty 11, Lublin – Odezwa PSL w Królestwie Polskim
19. Bracia Włościanie, nawołująca do walki przeciwko

postanowieniom Układu Brzeskiego z 9 lutego 1918 r.

19. 1918 luty 14 – Uchwała Zarządu Głównego Zjednoczenia

Ludowego, protestująca przeciwko Układowi Brzeskiemu

z 9 lutego 1918 r. oraz opowiadająca się za zjednoczeniem

ziem polskich w niepodległym państwie

20. 1918 luty, Warszawa – Odezwa Zjednoczenia Ludowego, protestująca

przeciwko Układowi Brzeskiemu z 9 lutego 1918 r.

21. 1918 lipiec 7, Warszawa – Kraków – Deklaracja przedstawicieli

Zjednoczenia Ludowego w Radzie Stanu, z którą

solidaryzowało się PSL „Piast”, precyzująca stanowisko

wobec nowo otwartej rady, przyszłego sejmu polskiego

i państw centralnych

22. 1918 październik [około 15], Kraków – Manifest do Polaków

– proklamacja niepodległości Polski, Zgromadzenia

Poselskiego, stanowiąca platformę polityczną Polskiej

Komisji Likwidacyjnej z 28 października 1918 r.

23. 1918 październik 19, Warszawa – Oświadczenie PSL

w Królestwie, PSL „Piast” i Zjednoczenia Ludowego

w sprawie przyszłego rządu polskiego, złożone przez

Wincentego Witosa na zebraniu przedstawicieli partii Galicji

i Królestwa Polskiego

24. 1918 październik 28, Kraków·– Lwów – Informacja o powołaniu

Polskiej Komisji Likwidacyjnej (fragmenty)

25. 1918 listopad 1-2, Warszawa – Uzupełnienia do programu

PSL w Królestwie Polskim z 1916 r. przyjęte na zjeździe

Stronnictwa (fragmenty)

26. 1918 listopad 7, Lublin – Kraków – Manifest Tymczasowego

Rządu Ludowego Republiki Polskiej

27. 1918 grudzień – Odezwa wyborcza Wincentego Witosa pt. Bracia

Ludowcy do walki i zwycięstwa

28. 1920 lipiec 3, Warszawa – Odezwa Rady Obrony Państwa
29. 1920 lipiec 3, Warszawa – Odezwa Rady Obrony Państwa

do armii

30. 1920 lipiec, Warszawa – List Stanisława Thugutta w tygodniku

„Wyzwolenie”, wyjaśniający powody ochotniczego zaciągu

do armii

31. 1920 lipiec 24, Warszawa – Exposé premiera Rządu Obrony

Narodowej wygłoszone na forum Sejmu Ustawodawczego

32. 1920 przełom lipca-sierpnia – Odezwa PSL „Wyzwolenie”
33. 1920 sierpień – Odezwa PSL „Wyzwolenie”
34. 1920 sierpień 5, Warszawa – Odezwa Rządu Obrony Narodowej

do społeczeństwa. Ojczyzna w niebezpieczeństwie!

35. 1920 sierpień – Odezwa PSL „Wyzwolenie” do rezerwistów

i poborowych

36. 1920 sierpień – Odezwa PSL „Piast” do chłopów
37. 1920 sierpień 12, Warszawa – Belweder – List Naczelnika

Państwa i Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego do

premiera Rządu Obrony Narodowej Wincentego Witosa

przedstawiający powody dymisji z zajmowanych stanowisk

38. 1920 sierpień 22 (faktycznie przed 15 sierpnia) – Artykuł

Maksymiliana Malinowskiego w tygodniku „Wyzwolenie”

wzywający do walki z wrogiem

39. 1937 sierpień 15 – Odezwa Stronnictwa Ludowego w sprawie

obchodów Święta Czynu Chłopskiego

Bibliografia

1. Kołodziejczyk Ludowcy II Rzeczypospolitej wobec Święta

Niepodległości

Indeks nazwisk