Pawiak. Więzienie polityczne 1880-1915

Opis

 Warszawa 2016, s. 453.

Publikacja jest pierwszą pełną monografią Pawiaka napisaną przez historyka i byłego wieloletniego kierownika Muzeum na Pawiaku.

Autor, znając doskonale język rosyjski i niemiecki, przeanalizował wszystkie dostępne dokumenty, relacje, wspomnienia i pamiętniki. Dostajemy więc kompendium wiedzy o więzieniu politycznym Pawiak, tej prawdziwej carskiej Bastylii, celem której było tłumienie wszelkich polskich marzeń i działań niepodległościowych. Więźniami Pawiaka byli wybitni działacze i działaczki konspiracyjnego ruchu ludowego i Batalionów Chłopskich: Maciej Rataj – marszałek Sejmu II RP, prof. Jan Piekałkiewicz – Delegat Rządu RP na Kraj, płk Alojzy Horak – szef wyszkolenia w Komendzie Głównej Batalionów Chłopskich, Stefan Skoczylas – komendant Podokręgu IV A-Podlasie, Maria Maniakówna – szef łączności i kolportażu Komendy Głównej Batalionów Chłopskich i setki innych ludowych konspiratorów i polskich patriotów.

Spis treści

Janusz Gmitruk, Tadeusz Skoczek, Przedmowa. Wstęp.

Rozdział I

Budowa Pawiaka i porządek wewnętrzny więzienia w początkowym okresie funkcjonowania

1. Teorie penitencjarne na przełomie XVIII i XIX w. i ich odbicie na ziemiach polskich.

2. Stan więzień polskich i europejskich w latach 20. XIX w.

3. Program reform więziennych Fryderyka Skarbka – inicjatywa wybudowania Pawiaka i założenia ideowo-architektoniczne nowego więzienia.

4. Budowa Pawiaka 1830-1835 i zmiany dokonane w okresie późniejszym

5. Zalety nowego więzienia w zakresie warunków higieniczno-zdrowotnych i bytowych

6. Porządek wewnętrzny funkcjonowania Pawiaka.

Rozdział II

Organizacja wewnętrzna funkcjonowania Pawiaka.

1. Struktura władz więziennych

2. Administracja Pawiaka – naczelnik i jego pomocnicy.

3. Straż więzienna

4. Ochrona wojskowa.

5. Żandarmeria.

Rozdział III

Reżim więzienny i warunki życia więźniów politycznych.

l. Przepisy i regulaminy odnośnie do więźniów politycznych.

2. Wyposażenie cel i warunki sanitarno-higieniczne.

3. Wyżywienie

4. Spacery więzienne.

5. Opieka lekarska i stan zdrowotny.

6. Zajęcia więźniów.

7. Opieka duchowa.

8. Wzajemne stosunki więźniów politycznych i kryminalnych.

Rozdział IV

Walka z reżimem więziennym

1. Ucieczki.

2. Walka więźniów wewnątrz więzienia – protesty demonstracje.

3. Przejawy czynnej walki więźniów Pawiaka – ucieczki, demonstracje, głodówki.

4. Wa1ka z izolacją więzienną – metody tajnej komunikacji.

Rozdział V

Ważniejsze sprawy polityczne na Pawiaku

Zakończenie

Bibliografia

Wykaz tabel

Indeks osób