Aktualności

Udostępnij:

Wystawa czynna do końca listopada 2016 r.

Tadeusz Chciuk-Celt (1916 – 2001) to postać legendarna: „biały kurier”, cichociemny, pracownik Radia Wolna Europa, a od 1988 r. prezes PSL na Uchodźstwie.

W czerwcu 1939 r. uzyskał tytuł magistra prawa na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. Ukończył równolegle kurs dyrygentury w tamtejszym konserwatorium. Zimą 1939/1940 należał do grupy „białych kurierów”, zapewniających łączność między krajem a władzami polskimi na obczyźnie. To on dostarczył na Zachód pierwsze precyzyjne informacje o masowych wywózkach ludności polskiej. W maju 1940 r. przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Armii Polskiej. W Wielkiej Brytanii zgłosił się na ochotnika jako kurier. W nocy 27/28 grudnia 1941 r. wylądował wraz z pięcioma innymi cichociemnymi w okupowanej Polsce. W czerwcu 1942 r. wyruszył z powrotem do Londynu, po przeprowadzeniu szeregu rozmów z przywódcami polskich stronnictw politycznych. Do Londynu dotarł po roku. Powierzono mu obowiązki kierownika kurierów. Rozpoczął też pracę w zespole rozgłośni radiowej „Świt”, mającej za zadanie dezinformację Niemców. W kwietniu 1944 r. został ponownie wysłany do Warszawy jako osobisty wysłannik premiera Stanisława Mikołajczyka. Najważniejszym celem tej wyprawy było zaznajomienie władz podziemnych o sytuacji międzynarodowej po konferencji w Teheranie. W lipcu wrócił do Londynu samolotem, który lądował w ramach operacji „Wildhorn III” („Most III”).

W grudniu 1945 r. wrócił do Polski jako sekretarz Misji do Spraw Demobilu. W kwietniu następnego roku został razem z żoną aresztowany przez UB. Po uwolnieniu w dwa miesiące później Chciukowie wyjechali do Krakowa. Ze względu na nasilające się represje wobec działaczy ludowych, we wrześniu 1948 r. zdecydowali się uciec do Francji.

Od lutego 1952 r. pracował w Radiu Wolna Europa w Monachium, przygotowując audycje dla polskich chłopów. W 1988 r. został, jak się okazało ostatnim, prezesem PSL na Uchodźstwie.