Tadeusz Kościuszko – w kręgu tradycji ludowej i narodowej
Wystawa „Tadeusz Kościuszko – w kręgu tradycji ludowej i narodowej” została zorganizowana w 220. rocznicę bitwy racławickiej. Zgromadzone muzealia ukazują drogę podkrakowskich włościan z gospodarstwa wiejskiego na pole bitewne, by przez Manifest Połaniecki, chorągiew grenadierów krakowskich z napisem „Żywią y bronią” stać się ważną treścią w patriotycznym wychowaniu Polaków przez dwa wieki.
Legenda o zwycięskim ataku kosynierów pod Racławicami, była rozwijana i osadzana w świadomości historycznej Polaków przez literaturę, sztukę oraz działalność stronnictw ludowych.
Włościanie z kosami na sztorc atakujący regularne wojsko rosyjskie, uświadomiły Kościuszce i jego następcom walczącym o niepodległość, że bez chłopów szanse na zwycięską walkę są niewielkie.
To było zasadniczym powodem wydania słynnego Uniwersału Połanieckiego ( 7 maja 1794r.), w którym włościanom nadano wolność osobistą, ograniczoną licznymi obwarowaniami ale jednak wolność. To także zapoczątkowało trwającą przez ponad dwieście lat legendę racławicką.
Zgromadzone muzealia – obraz Jana Styki, współtwórcy „Panoramy racławickiej”, zatytułowany „Bitwa pod Racławicami” a przedstawiający atak kosynierów na armaty rosyjskie; gobelin „Powstanie Kościuszkowskie” wykonany przez Hannę Dylicką wg projektu artysty plastyka Stanisława Michno ze zbioru tkanin artystycznych „Zrywy niepodległościowe”; bilety skarbowe, portret „Wojciecha Bartosza” aut. E. Maciałowicza, obraz Walerego Eljasza Radzikowskiego „Tadeusz Kościuszko w więzieniu”; Mariana Nowickiego „Modlitwa” (ilustracja hasła „Żywią i Bronią”); rysunki Stanisława Praussa, sztandary stronnictw ludowych i wiele innych unikatowych i bezcennych muzealiów – dokumentują związki między Racławicami, Połańcem i legendą racławicką akcentując także przyczyny, dla których stały się one przesłanką tworzącego się w sto lat później ruchu ludowego.
Wystawa składa się z 23 plansz formatu 70 x 100.